Goździki są znane od tysięcy lat. W Europie zostały docenione przede wszystkim ich walory przyprawowe. Jednak w regionach gdzie były powszechnie dostępne, od setek lat odnajdują zastosowanie w dawnej medycynie. Poznaj goździki ich właściwości lecznicze i zastosowanie preparatów z ich użyciem.
Goździki przyprawa
Goździki, znane jako popularna przyprawa kuchenna, to w rzeczywistości pączki kwiatowe rośliny zwanej goździkowcem. Drzewo rośnie w krajach strefy podzwrotnikowej. Osiąga wysokość do 15 m i owocuje dopiero po ok. 10 latach.
Wytwarza pąki, które w stanie świeżym są koloru różowego, a po wysuszeniu mają barwę rdzawobrązową. Do celów leczniczych wykorzystuje się wysuszone pąki kwiatowe.
Goździki są obecne w wielu kuchniach. Są używane do wzbogacania smaku ciast, kompotów czy potraw z kapusty. Oprócz kulinarnych goździki mają również właściwości lecznicze.
W goździkach znajduje się substancja zwana eugenolem.
Goździki właściwości lecznicze
Eugenol to naturalny związek chemiczny, który występuje w olejkach eterycznych niektórych roślin. Najnowsze badania potwierdzają, że eugenol jest korzystny dla zdrowia, głównie dzięki swoim właściwościom przeciwutleniającym, przeciwzapalnym i przeciwgrzybiczym.
Badania wykazały, że eugenol ma silne działanie przeciwdrobnoustrojowe, zwłaszcza przeciwko różnym rodzajom bakterii i grzybów. Olejek ten jest również badany pod kątem jego właściwości przeciwzapalnych, przeciwwirusowych, przeciwbólowych i odstraszających owady.
Działanie goździków obejmuje hamowanie procesów gnilnych i fermentacyjnych w jelitach. Kontrolę wydzielania soku żołądkowego oraz łagodzenie wzdęć.
Olejek goździkowy lub same goździki najczęściej w domowych warunkach są używane do łagodzenia bólu zęba. A także pozbywania się nieświeżego oddechu, czy łagodzenia stanów zapalnych jamy ustnej, aft, nadkażeń i ran.
Eugenol i olejek goździkowy znieczulają błony śluzowe i skórę, mają przy tym dodatkowy wpływ przeciwświądowy.
Preparaty z goździkami lub olejkiem goździkowym
Goździków używa się do sporządzania naparów, nalewek i olejku.
Napar z goździków
Łyżeczkę rozdrobnionych goździków zalać 250 ml wrzątku, przykryć i zaparzać około 15 minut. Pić w 2-3 dawkach.
Stosować przy kaszlu, zapaleniu gardła, silnych zaburzeniach trawiennych.
Olejek goździkowy
Olejek goździkowy można kupić gotowy lub przygotować samodzielnie. W tym celu potrzebujemy 4 łyżki oliwy i 14 zmielonych lub roztartych w moździerzu goździków.
Wlewamy oliwę na patelnie, podgrzewamy wolno i dodajemy goździki. Podgrzewamy jeszcze razem i przelewamy do buteleczki. Musimy go jeszcze odstawić na 24 godziny i gotowe.
Olej lniany zawierający 10% olejku goździkowego nadaje się do gojenia ran i oparzeń. Można nim smarować skórę podatną na grzybicę.
Olejek rozcieńczony olejem jadalnym (np. słonecznikowym) pół na pół można wcierać w miejsca zmienione, reumatyczne i po urazach. Złagodzi ból, poprawi krążenie i przyspieszy ustępowanie obrzęku.
Olejkiem rozcieńczonym gliceryną pół na pół, można smarować afty, bolesne nadżerki, pleśniawki na skórze i w jamie ustnej.
W aptekach jest też do nabycia gotowa maść zawierająca 10% olejku goździkowego. Nazywa się Unguentum undecylenicum i jest przeznaczona do miejscowego stosowania na skórze objętej grzybicą. Wskazaniem do stosowania są: łupież pstry, grzybica skóry (dłoni, stóp, pachwin, głowy), powierzchniowe postaci grzybicy strzygącej.
Olejek goździkowy ma właściwości dezodorujące. 1-2% roztwory olejku w spirytusie służą do przemywania pach i stóp przy nadmiernym poceniu się.
Podsumowując, goździki to nie tylko aromatyczna przyprawa kuchenna, ale także roślina o cennych właściwościach leczniczych, która może wspomagać trawienie, łagodzić bóle oraz działać przeciwbakteryjnie i przeciwpasożytniczo.