Jeszcze zanim zniknie śnieg z ziemi, właściciele ogrodów rozpoczynają przygotowania do wysiewu, sadzenia sadzonek, planują grządki i przygotowują organiczne nawozy.
Zbiory będą udane, jeśli wszystko zostanie wykonane poprawnie i na czas. Wielu ogrodników kieruje się przy tym starymi przesądami.
Dziś, część różnych zasad obowiązujących w pracach ogrodowych wynika z ogólnej wiedzy i nauki, jednak wiele z nich ma swoje źródło w dawnych obserwacjach przekazywanych z pokolenia na pokolenie.
Każdy z nas wie, że niektóre prace można wykonać po „zimnej zośce” lub „zimnych ogrodnikach”. Według przysłów i obserwacji ludowych ten okres to ostatnie dni wiosennych przymrozków. W tych dniach chłód może się nasilić, lecz po nich nie powinien już zaszkodzić roślinom.
Późniejsze obserwacje potwierdziły to zjawisko klimatyczne charakterystyczne dla środkowej Europy, kiedy w połowie maja, po okresie utrzymywania się wyżu barycznego następuje zmiana cyrkulacji atmosferycznej i zaczyna napływać zimne powietrze z obszarów polarnych.
Analiza danych z lat 1881–1980, przeprowadzona przez Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego, pokazała, że w 95 spośród tych lat zaobserwowano istotne ochłodzenia w okresie 1–25 maja, przy czym aż w dziewięciu latach spadek temperatury z dnia na dzień przekraczał dziesięć stopni Celsjusza. Na podstawie tych danych ustalono, że najwyższe prawdopodobieństwo ochłodzenia występuje między 10 a 17 maja.
To potwierdza, że w starych przesądach może leżeć sporo prawdy. Nasi przodkowie nie do końca rozumieli różne zjawiska, ale byli dobrymi obserwatorami, a swoje doświadczenie budowali przez wiele pokoleń.
Większości z nich raczej nie uda się udowodnić nauce, ale mimo wszystko warto je sobie przypomnieć. Oto w jakie przesądy ogrodowe kiedyś wierzono:
Stare przesądy ogrodnicze
1. Pracę w ogrodzie możesz zacząć tylko z pełnym żołądkiem, w przeciwnym razie nie będzie plonów.
2. Jeśli sadzisz w nowych butach, nasiona nie wyrosną.
3. Groch stanie się gęsty i wyda dużo owoców, jeśli zostanie zasiany o wschodzie słońca.
4. Siej rośliny ogrodowe w środę lub sobotę – dobry znak, który obiecuje szybkie pojawienie się kiełków. Wszystkie nasiona wykiełkują.
5. Sadząc słoneczniki, musisz milczeć. A żeby wydały dobre plony, lepiej zrobić to po zachodzie słońca.
6. Złoszczenie się na kogoś, pracującego w ogrodzie wróży brak sadzonek, opóźniony wzrost roślin.
7. Dynia urośnie, jeśli zostanie zasiana w sobotę.
8. Pomidory wysiewa się podczas kwitnienia przebiśniegów.
9. Późne odmiany kapusty nie wyrosną, jeśli zostanie posadzona przed pojawieniem się drugiego rzędu liści na pokrzywie.
10. Jeśli sąsiad lub przechodzień zobaczy siew marchewki, będziesz musiał powtórzyć zasiew, ponieważ nasiona nie wyrosną.
11. Pożyczanie pieniędzy podczas siewu to zły znak, który zwiastuje nieurodzaj w tym sezonie.
12. Na grządkach wysiewa się pietruszkę, rzodkiewkę, marchewkę, gdy gałązki wierzby stają się puszyste.
13. Nie angażuj się w prace siewne w święta kościelne, ani w niedziele – wróży problemy zdrowotne.
14. Ziemniaki można sadzić, gdy liście wyrosną do centymetra.
15. Kiedy śpiewa kukułka, sadzi się białą kapustę.
16. Przed przybyciem jaskółek nie można siać buraków, grochu.
17. Gdy tylko pąki zakwitną na dzikiej róży, w ogrodzie można sadzić sadzonki bakłażana i pomidorów.
18. Szklarnia ma być wypełniona sadzonkami ogórków i pomidorów, gdy kwitną bzy.
19. Bazylię, rukolę i szpinak wysiewa się podczas kwitnienia wiśni.
20. Ziemniaki będą najlepsze, jeśli je posadzisz, gdy niebo jest jasnoniebieskie z rzadkimi chmurami.
21. Jeśli jarzębina zakwitła, nie będzie już przymrozków.
22. Lepiej zasiać korzeniowe w pełnię księżyca, wtedy na pewno urodzą.
23. Jeśli sadzisz z wyprzedzeniem, gdy ziemia jeszcze się nie rozgrzała i wyschła, nasiona gniją bezpośrednio na grządce.
24. Kiedy pies lub kot trawę je, będzie padać.
Znacie jeszcze jakieś inne ogrodowe powiedzenia lub przesądy? Kierujecie się nimi podczas prac u siebie w ogrodzie?