Wiele roślin ogrodowych pierwszy etap swojego życia spędza w pomieszczeniach. Następnie przenosimy sadzonki na stałe miejsce – na grządki ogrodowe i szklarniowe, a ten moment jest dla nich bardzo stresujący.
Nagle wszystko się zmienia – temperatura powietrza i gleby, pojawia się wiatr lub palące słońce, rosa, ulewy, a także szkodniki.
Oczywiście z natury rośliny są na to gotowe, ale po pobycie w pomieszczeniach przeprowadzka na zewnątrz zawsze jest trudna, nawet zahartowane rośliny mogą negatywnie zareagować na mogące się pojawić niekorzystne warunki.
Jakich problemów można się spodziewać po przesadzeniu sadzonek do szklarni i ogródka warzywnego i jak na nie reagować?
5 problemów z sadzonkami, które mogą się pojawić po przesadzeniu
Trzeba pamiętać, że większości problemów można uniknąć lub je zminimalizować, jeśli zaczniesz przygotowywać rośliny do przeprowadzki z wyprzedzeniem. Sadzonki stopniowo trzeba oswajać z warunkami w jakich przyjdzie im się później rozwijać. Drugim ważnym czynnikiem udanego sadzenia sadzonek jest odpowiednio przygotowana gleba, która musi być zdrowa i żyzna.
1. Sadzonki więdną
Wszelkie sadzonki po przesadzeniu mają prawo przez pewien czas lekko przywiędnąć. Dotyczy to szczególnie roślinek, które nie przenoszą się z pojedynczych doniczek, ale z rozsadnika. W tym przypadku dochodzi do uszkodzenia korzeni co jest dodatkowym stresem dla rośliny.
Dodatkowymi przyczynami zmniejszającymi żywotność sadzonek są zmiany składu gleby, skoki temperatury i nasłonecznienie. Dlatego należy zminimalizować czynniki stresowe. Warto uwzględnić przed przesadzeniem możliwe ochłodzenia bądź silne słońce albo ulewy.
Po posadzeniu pożądane jest wykonanie oprysku preparatami stymulującymi, które poprawią odporność roślin na zmieniające się warunki.
Nad nowo posadzonymi sadzonkami można zamontować łuki, na które łatwo rozciągnąć lekką włókninę: w nocy ochroni przed nagłym wychłodzeniem, a w dzień przed palącym słońcem. W optymalnych warunkach trzeba tkaninę zdjąć i wietrzyć rośliny, aby się nie przegrzały.
2. Sadzonki zmieniają kolor
Sadzonki pomidorów mogą zmieniać kolor liści, a nawet łodyg po przesadzeniu z różnych powodów. W niektórych przypadkach nie musisz się martwić, podczas gdy w innych powinieneś być czujny.
Fioletowy odcień
Jeśli po pierwszej nocy liście sadzonek będą miały fioletowy odcień, nie musisz się martwić. W ten sposób rośliny reagują na chłód, gdy temperatura spada poniżej optymalnej normy. W takich warunkach gorzej przyswajane są składniki pokarmowe, przede wszystkim fosfor. Jego niedobór objawia się zmianą barwy liści na fioletową, zwłaszcza na spodniej stronie blaszki liściowej.
W większości przypadków nie trzeba nic robić: po adaptacji i normalizacji temperatury wszystko samo wróci do normy.
Żółknięcie
Przyczyn takiego stanu rzeczy może być kilka – braki żywieniowe (przede wszystkim podejrzenie pada na niedobór azotu), oparzenia słoneczne, błędy w nawadnianiu lub zwiększona kwasowość gleby. Jeśli posadzisz delikatne rośliny na otwartym terenie przy słonecznej pogodzie, nieuchronnie „spalą się”: ich liście staną się żółtawo-białawe, końcówki mogą nawet wyschnąć. Dlatego zaleca się poczekać na pochmurne niebo do sadzenia. Istotne jest czasowe zacienienie sadzonek, mogą to być ekrany z tektury, gęsta siatka lub cienki materiał okrywający na łukach.
Przy braku azotu blaszki liściowe żółkną, zaczynając od dołu. W takiej sytuacji wymagane będzie karmienie odpowiednim pierwiastkiem.
Liście mogą też żółknąć od przelania.
Czernienie sadzonek
Niestety, może się to zdarzyć podczas gruntowych przymrozków, zmarznięte liście mocno ciemnieją. Jeśli tak się stanie, należy je usunąć. Samą roślinę należy spryskać środkiem pobudzającym i antystresowym. Jeśli łodyga również zrobiła się czarna, to w przypadku pomidorów istnieje szansa na ich uratowanie poprzez odcięcie dotkniętej czernieniem części. Przy zdrowych korzeniach po pewnym czasie z pozostałej części zaczną wyrastać nowe łodygi. Niestety plon z takich roślin będzie opóźniony.
3. Liście opadają
Powaga sytuacji zależy od stopnia nasilenia. Jeśli sadzonki straciły liścienie i najniższe liście, może się na tym zakończyć. Ale jeśli nadal opadają, problem jest poważny. Prawdopodobnie ktoś już czekał na twoje sadzonki na grządkach i stał się bardziej aktywny po ich pojawieniu się. Mówimy o szkodnikach i patogenach glebowych – mogą bardzo szybko zniszczyć korzenie roślin, jeśli gleba nie została wcześniej przygotowana, a rośliny były osłabione.
Zgnilizna korzeni jest powodowana zarówno przez bakterie, jak i grzyby w glebie. Mogą się kumulować, jeśli te same rośliny są sadzone na grządkach rok po roku w tym samym miejscu. Ten problem jest szczególnie dotkliwy w szklarniach. Dlatego konieczne jest przeprowadzanie obowiązkowej poprawy gleby i zabiegów ochronnych wobec sadzonek już od pierwszych dni.
Przygotowanie gleby
3-5 tygodni przed przesadzaniem odkażamy glebę w szklarni lub na otwartym terenie specjalnym preparatem, likwidującym zarodniki grzybów, bakterie i nicienie. Można też użyć, gorącej wody, ponieważ większość patogenów ginie w ok 60 stopniach. Warto potraktować glebę preparatem zawierającym pożyteczne mikroorganizmy glebowe z rodzaju Trichoderma, które w sprzyjających warunkach zaczną się namnażać i będą chronić system korzeniowy przed fitopatogennymi mikrogrzybami.
1 tydzień przed przesadzeniem można zastosować preparat do aktywacji mikroflory glebowej i gromadzenia pożytecznych składników odżywczych.
4. Rośliny gubią kwiaty
Zdarza się, że zanim przeniosą się do stałego miejsca, sadzonki już kwitną. Po posadzeniu rośliny mają tendencję do dostosowywania się do nowego środowiska: „przełączają się” na inne zadania. Nie kończą kwitnienia zawiązaniem owocu, ale siły przekierowują na przyzwyczajenie się do dużej ilości gleby i przestrzeni.
Nie powinieneś się tym martwić: po kilku dniach twoje sadzonki „zrozumieją”, że zmiany są dla nich korzystne i uformują nowe pąki.
5. Na liściach pojawiają się plamy i dziury
Plamy i dziury na liściach sadzonek zawsze oznaczają kłopoty – musisz na nie reagować natychmiast. Mogą sygnalizować niedobory żywieniowe, być wynikiem szkodników owadzich oraz wskazywać na choroby grzybowe i bakteryjne.
Plamy na liściach
Niedobór azotu może objawiać się nie tylko żółknięciem liści, ale także drobnymi czerwonymi plamami. O braku fosforu, oprócz fioletowego odcienia, świadczą czerwono-brązowe plamy rozchodzące się od krawędzi liścia, a także niebiesko-czerwone smugi. Końcówki liści żółkną i opadają natomiast podczas niedoboru potasu.
Czasami po podlaniu przy słonecznej pogodzie na liściach sadzonek pojawiają się małe żółto-białe kropki. Tak może wyglądać oparzenie podczas zraszania: mikroskopijne soczewki wodne skupiają promienie słoneczne, dosłownie przepalając liście. Najbardziej nieprzyjemną sytuacją jest wirusowa infekcja sadzonek, objawiająca się pojawieniem się określonych plam. Takich roślin nie da się uratować – trzeba je usunąć.
Sadzonki sadzone w grządce mogą stanowić doskonałą bazę pokarmową dla zasiedlających glebę mikroorganizmów grzybowych. Są one wszędzie. Z bardzo dużym prawdopodobieństwem pojawienie się plam na liściach po posadzeniu w ziemi wiąże się właśnie z rozmnażaniem fitopatogenów. Na początku nie będziesz w stanie zobaczyć zmian, ponieważ wzrost grzybni na początkowym etapie jest niezauważalny. Później pojawiają się ogniska, które wyglądają jak pasożyt.
Leczenie chorych roślin, zwłaszcza młodych, jest zawsze trudne. Ale prawie wszystkie takie problemy można zniwelować, jeśli odpowiednio przygotujesz wcześniej glebę.
Dziury w liściach
Dziury w liściach mogą zrobić zjadające liście szkodniki, które nie mniej niż pasożytnicze grzyby czekały, aż wreszcie posadzisz smaczne młode rośliny. Najczęściej są to gąsienice i ślimaki. Istnieje wiele insektycydów (w tym biologicznych), które dobrze się sprawdzają. We wczesnym okresie można zastosować prawie wszystkie środki bez obawy o opóźnienie plonowania.
Po przesadzeniu sadzonek na stałe miejsce rozpoczyna się dla nich nowy etap rozwoju. Młode rośliny stoją w obliczu różnych zagrożeń, przed większością których były chronione w domu. W tych nowych warunkach lepiej poradzą sobie zdrowe sadzonki o najlepszej odporności. Drugim ważnym czynnikiem w skutecznym pokonywaniu niedogodności przesadzania jest dobrze przygotowana gleba, w której znajdują się wszystkie niezbędne składniki odżywcze, a liczba fitopatogenów jest zminimalizowana.
Życzymy, aby Twoje rośliny były zdrowe i zachwycały bujnym kwitnieniem i obfitymi plonami!
