Według WHO dziś liczba osób cierpiących na choroby układu moczowego to około 9% światowej populacji i liczba ta niestety stale rośnie. W większości przypadków jest to ciężka przewlekła postać choroby, która może zakończyć się całkowitą niewydolnością a nawet śmiercią.
W Polsce ten odsetek jest wyższy i wynosi 11%. PChN uważana jest za chorobę cywilizacyjną XXI wieku. 20 tys. osób rocznie wymaga regularnych dializ, a 5% z nich wymaga przeszczepu nerki.
Objawy choroby nerek
Podstępność różnych chorób nerek polega na tym, że objawy mogą się nie manifestować przez długi czas: nie powodują dyskomfortu czy oczywistego pogorszenie stanu zdrowia. Można je tylko wykryć po badaniu lekarskim. Właśnie dlatego przewlekła choroba nerek (PChN) podobnie jak cukrzyca i nadciśnienie, są popularnie nazywane „cichymi zabójcami”.
Jeśli zawczasu nie przejmie się kontroli nad chorobą i nie zapobiegnie jej postępowi, z czasem doprowadzi do niewydolności nerek, czyli zaprzestania przez nie wykonywania swojej bardzo ważnej funkcji.
Na tym etapie choroby pacjent już poważnie cierpi, ale moment, w którym można było cofnąć chorobę, a przynajmniej spowolnić jej rozwój, już minął.
Dlatego profilaktyka w chorobach nerek jest tak ważna.
Nerki to niesamowity narząd parzysty. Ich zadanie polega na usuwaniu nadmiaru wody i zbędnych produktów przemiany materii z krwi wraz z moczem. Wytwarzaniu moczu i substancji, które regulują działanie wielu innych narządów: erytropoetyny (hormonu pobudzającego szpik kostny do wytwarzania erytrocytów), aktywnej witaminy D (odpowiedzialnej za prawidłową gospodarkę wapniem i fosforem oraz prawidłowy stan kości), a także wielu innych substancji regulujących np. ciśnienie krwi.
Życie bez nerek jest niemożliwe, a Chińczycy twierdzą, że są źródłem akumulacji energii życiowej.
Dbając o nerki dbasz o swoje długie życie w zdrowiu i dobrym samopoczuciu. Jeśli chcesz aby Twoje nerki funkcjonowały dobrze w przyszłości uważnie przeczytaj listę zaleceń i zastosuj się do nich bez odkładania na jutro!
15 czynników, które niszczą Twoje nerki:
1. Związki nefrotoksyczne np. leki.
Im więcej szkodliwych substancji wprowadzasz do organizmu tym bardziej obciążasz pracę nerek. Istnieje wiele leków, które mogą powodować chorobę nerek. Bardzo szkodliwe na nerki antybiotyki, na przykład: cyprofloksacyna, metycylina, wankomycyna, sulfonamidy. Również ich funkcje może zaburzać nadużywanie leków przeciwbólowych, w tym paracetamol oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne: aspiryna, ibuprofen, naproksen i inne. Wiele leków na ulotkach zawiera ostrzeżenie przed ryzykiem powodowania chorób nerek. Zażywaj leki tylko na wyraźne polecenie lekarza, który oceni ryzyko w Twoim konkretnym przypadku.
2. Nawyk picia słodzonych napojów gazowanych
Według badania przeprowadzonego na Uniwersytecie Osaka w Japonii, picie dwóch lub więcej litrów napojów gazowanych dziennie powoduje wzrost ryzyka chorób nerek. W badaniu wzięło udział dwanaście tysięcy uczestników. W moczu osób spożywających duże ilości napojów gazowanych, było obecne białko. Białko w moczu (białkomocz) jest wczesnym objawem uszkodzenia nerek. Jeśli choroba zostanie wykryta na wczesnym etapie, wtedy ma szansę na wyleczenie.
3. Brak witaminy B6
Do prawidłowego funkcjonowania nerek ważne jest zdrowe odżywianie. Według badania prowadzonego w centrum medycznym University of Maryland, niedobór witaminy B6 zwiększa ryzyko kamieni nerkowych. Do optymalnej pracy nerek wymagane jest codzienne dostarczenie co najmniej 1,3 miligrama witaminy B6. Najbogatszym źródłem witaminy B6 są ryby, rośliny strączkowe, wątroba wołowa, ziemniaki, różne warzywa oraz owoce zawierające skrobię, z wyjątkiem cytrusów.
4. Wysokie ciśnienie krwi
U osób cierpiących na nadciśnienie, choroby takie jak cukrzyca, miażdżyca, otyłość ryzyko chorób nerek wzrasta wielokrotnie!
5. Jedzenie czerwonego mięsa i żywność typu fast food
Światowa Organizacja Zdrowia bije na alarm – Ludzie jedzą za dużo czerwonego mięsa, którego nadmierne spożycie prowadzi do zwiększonego ryzyka rozwoju niektórych chorób, a nawet niektórych rodzajów raka. U miłośników steków i kiełbasek niewydolność nerek rozwija się o nawet 40% częściej, niż u osób, które prawie nie jedzą czerwonego mięsa, zastępując go np. mięsem z indyka. Naukowcy zachęcają ludzi do zmniejszenia spożywanej ilości czerwonego mięsa i pozyskiwania białka z innych źródeł, takich jak rośliny strączkowe lub już wyżej wymienione białe mięso.
Ponadto wybieraj świeże owoce, świeże lub mrożone warzywa, pieczywo pełnoziarniste oraz niskotłuszczowe lub beztłuszczowe produkty mleczne. Zrezygnuj z potraw smażonych, na rzecz duszonych i pieczonych bez użycia tłuszczu zwierzęcego. Ogranicz cukier.
6. Drastyczne zmiany temperatur
Nerki dużych zmian temperatury otoczenia. Korzystanie z sauny i skok do zimnej wody, choć mogą poprawiać odporność i hartować organizm nie są przeznaczone dla osób narażonych na ryzyko wystąpienia chorób nerek. Nerki nie lubią także dłuższego czasu w niekomfortowej temperaturze. Nie znoszą długiego zimna, ani też przegrzania. W czasie chłodów trzeba dobrze zadbać o odpowiednie ubranie. W czasie upałów natomiast szczególnie ważne jest nawadnianie, bez którego zmienia się bilans wodno-solny. Krew staje się gęsta, filtrowanie jest spowolnione, nerki dostają mało składników odżywczych z krwi.
7. Palenie
Dowiedziono, że palenie jest ściśle związane z rozwojem miażdżycy. Zwężenie i stwardnienie naczyń krwionośnych wpływa niekorzystnie na ukrwienie wszystkich ważnych narządy, w tym nerek. Zgodnie z wynikami opublikowanego badania w angielskim czasopiśmie Clinical Pharmacology and Terapy, wystarczą dwa papierosy dziennie aby podwoić ilość komórek śródbłonka w naszej krwi.
8. Brak ruchu
Ćwiczenia to kolejny sposób na ochronę nerek. Wyniki badania, opublikowany w Journal of the American Society of Nefrologia, wykazały, że kobiety w okresie początkowym menopauzy, które regularnie ćwiczą są o 31% mniej narażone na tworzenie się kamieni
nerkowych. Bądź aktywny przez co najmniej 30 minut dziennie.
9. Brak magnezu
Jeśli nie otrzymujesz wystarczającej ilości magnezu, to organizm nie może prawidłowo wchłonąć i przyswoić wapnia, co może prowadzić do nadmiaru wapnia i tworzenia kamieni nerkowych. Aby temu zapobiec należy jeść więcej zielonych warzyw, fasoli,
nasion i orzechów. Najlepszym źródłem magnezu wśród owoców jest awokado.
10. Nieprawidłowe nawodnienie
Aby nerki mogły wykonywać swoje funkcje, potrzebują wystarczająco wody. Jeśli nie pijesz wystarczająco dużo wody, krew zacznie gromadzić toksyny. Amerykańska National Kidney Foundation zaleca picie 1,5-2 litrów wody dziennie. Żeby sprawdzić czy pijesz wystarczającą ilość wody wystarczy prosty test koloru moczu. Powinien być przejrzysty, jasny, słomkowo-żółty. Zmiana koloru może wynikać ze zjedzenia na przykład buraków, ale ciemny, mętny mocz utrzymujący się dłużej niż 2-3 dni powinien niepokoić.
11. Otyłość
Nadwaga to jeden z głównych czynników ryzyka rozwoju chorób nerek. Według tego ostatniego badania, nadwaga jest najważniejszym czynnikiem, który powoduje kamicę moczową i raka nerki. W porównaniu z osobami o prawidłowej wadze, otyli pacjenci są bardziej podatni na rozwój niewydolności nerek o 2-7 razy.
12. Słaba jakość snu
Naukowcy ze Szpitala Kobiecego Brigham stwierdziły, że złej jakości sen wpływa na pogorszenie czynności nerek. Naukowcy doszli do wniosku, że naruszenie naturalnego cyklu snu i czuwania (obserwowane np. u ludzi pracujących na 3 zmiany) negatywnie wpłynął na funkcjonowanie nerek.
13. Zanieczyszczenie środowiska
Zwiększenie częstości występowania chorób nerek związane z zanieczyszczeniem środowiska, ekspozycją na metale ciężkie i innymi czynnikami cywilizacyjnymi. Ostatnio w artykułach naukowych nawet zaczął funkcjonować termin „nefropatia stresowa”.
Dotyczy mieszkańców nowoczesnych miast. Naukowcy uważają, że w przyszłości choroby nerek będą występować coraz częściej.
14. Sól w jedzeniu
Sól jest ważna dla organizmu, ale jej ilość musi być umiarkowana. Nadmierna ilość soli podnosi ciśnienie krwi i znacznie zwiększa obciążenie nerek. Można spożywać nie więcej niż 5 gramów soli dziennie.
15. Nadmierne spożycie alkoholu
Alkohol niszczy nie tylko wątrobę, ale i nerki.
Jak wykryć chorobę przewlekłą nerek
W początkowej fazie choroba nerek przebiega całkowicie bezobjawowo, więc można ją wykryć wyłącznie poprzez proste analizy i badania laboratoryjne.
1. Ogólna analiza moczu.
2. Analiza biochemiczna krwi w celu określenia poziomu kreatyniny (tzw. jedna z ostatnich produktów metabolizmu białek w organizmie, które podlega wydalaniu przez nerki, w zależności od jej poziomu można określić sprawność funkcji wydalniczej nerek).
3. USG nerek.
4. Test na mikroalbuminurię (obecność białka w moczu). Normalnie białko nie przenika do moczu. Obecność białka (albuminy) w moczu może wskazywać na zaburzenie czynności nerek. Osoby z cukrzycą lub nadciśnieniem, powinny wykonywać takie badanie przynajmniej raz w roku. Tylko wówczas można liczyć na szybką diagnozę przewlekłej choroby nerek na wczesnym etapie.
W czasie pierwszej wizyty u nefrologa ponad połowa pacjentów zjawia się na takim etapie zaawansowania choroby PChN, gdy już wyleczenie jest niemożliwe i konieczna jest interwencja chirurgiczna – dializa lub przeszczep.
I tym ludziom, zwłaszcza jeśli jednocześnie zmagają się z cukrzycą, otyłością lub chorobami układu krążenia, mają choroby autoimmunologiczne lub są obciążone genetycznie może pomóc jedynie troskliwa opieka lekarza rodzinnego, który regularnie zleca badania i analizy i odpowiednio zinterpretuje ich wyniki.
Zdrowie nerek w Twoich rękach! Pogorszenie stanu nerek występuje najczęściej jesienią i na wiosnę, więc w tych porach roku powinno się być bardziej ostrożnym.
Naukowcy przekonują, że zmiana diety i wzrost aktywności fizycznej w wielu przypadkach pomoże uniknąć rozwoju choroby nerek.
Objawy, które powinny niepokoić
Jak wspomnieliśmy większość objawów choroby nerek przebiega w pewnym utajeniu i jest trudna do zaobserwowania. Poniżej wymieniono czynniki, które mogą zaniepokoić ponieważ mogą być związane z chorobami nerek:
Po zaobserwowaniu tych objawów zgłoś lekarzowi i poproś o wykonanie badań w kierunku chorób nerek:
• Zmiana częstotliwości oddawania i ilości produkowanego moczu.
• Zmiany w moczu – np. pieniący się mocz czy krew w moczu.
• Wysokie ciśnienie krwi, obrzęk wokół nóg, kostek lub oczu.
• Ból w okolicy nerek (dolna część pleców).
• Zmęczenie i znużenie, utrata apetytu, trudności ze snem.
• Bóle głowy i trudności z koncentracją.
• Świąd skóry, duszność, skurcze mięśni, mrowienie w palcach rąk i nóg.
• Nudności i wymioty, nieświeży oddech i metaliczny posmak w ustach.