Fiołek rośnie dziko na łąkach, w parkach i zadrzewionych polach. Ostatnio został nieco zapomniany przez fitoterapeutów, choć dawniej był bardzo powszechnie stosowany.
A warto o nim pamiętać ponieważ ma bardzo silne i wszechstronne właściwości lecznicze. Jest bogaty w związki salicylowe, w tym salicylan metylu, alkaloid violinę – viola-emetynę, violaninę (delfinidyna), olejek eteryczny zasobny w iron, karotenoidy, saponiny triterpenowe i śluzy.
Wodne wyciągi działają silnie wykrztuśnie. Posiada również właściwości przeciwzapalne, przeciwreumatyczne, odtruwające, przeciwdepresyjne, moczopędne i napotne. Zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie fiołek działa odkażająco.
Napar z kwiatów fiołka
Najczęściej stosowano fiołek wonny w postaci naparu: zalać 1 łyżkę kwiatów (świeżych, suszonych lub mrożonych) 1 szklanką wrzącej wody lub mleka. Tak zaparzać pod przykryciem 20 minut. Następnie dodać dowolny sok, syrop z agawy lub sorbitolowy albo miód.
Zażywa się łyżkami co 2-3 godziny przy kaszlu, przeziębieniu, katarze, grypie, gorączce. Przynosi ulgę w zapaleniu oskrzeli, krtani, w zaflegmieniu płuc. W ostrych stanach zaleca się spożywać 3 szklanki takiego naparu na dobę, w łagodnych 1-2.
Syrop ze świeżych kwiatów
Z kwiatów fiołka można tez przygotować syrop.
Kwiaty posiekać nożem ceramicznym, skropić spirytusem, po czym zalać wodą (proporcja 100 g kwiatów na 300 ml wody. Do wody dodajemy kwasu askorbinowego (witaminę C) – czyli 500 mg (=0,5 g) witaminy C na każde 100 ml wody. Jeśli nie mamy kwasu askorbinowego dodajemy 0,5 łyżeczki kwasku cytrynowego na 300 ml wody lub sok z cytryny.
Kwiaty zalane pozostawić na noc, po czym wycisnąć i przecedzić. Wyciąg połączyć z miodem lub syropem sorbitolowym w proporcji 1:1. Na każde 100 ml syropu warto dodać 25 ml rumu lub wódki. Jeśli przygotowujemy syrop dla dzieci pomijamy dodatek alkoholu.
Syrop zażywa się następująco:
- przy napięciu, bólu głowy, depresji po 1 kieliszku 30-40 ml;
- przy nieżycie układu oddechowego, kaszlu, zapaleniu zatok, katarze, chrypce itd. 1 łyżka co 4-6 godzin.
Dzieci 1-2 łyżeczki syropu 4-6 razy dziennie.
Fiołek na skórę
Wodne wyciągi z fiołka dobrze oczyszczają skórę z łoju i zaskórników, wyraźnie ją rozjaśniają i wygładzają, zwężają pory. Leczą krostki i grudki trądzikowe. Korzystnie działają przy trądziku różowatym i łagodzą zmiany łuszczycowe. Nadają się do pielęgnacji cery z trądzikiem kosmetycznym, sterydowym i polekowym.
Włosy płukane w odwarze z fiołka nie przetłuszczają się i stają się bardziej puszyste.
Fiołki w kuchni
Fiołkowe kwiaty są naprawdę wspaniałym dodatkiem do wiosennej sałatki — świeże kwiaty można położyć bezpośrednio na warzywach. Mają lekko słodki smak. Można także używać ich do ciast i deserów. Mogą być cudowną jadalną dekoracją. Świeże fiołki można również kandyzować (poprzez obtoczenie ich w białku i cukrze).
Przeciwwskazania
W większych dawkach fiołek działa wymiotnie i rozwalniająco
