Po co sprawdzać kiełkowanie nasion? Pomoże nam to zaoszczędzić pracę, miejsce i podłoże, a wysiew będzie o wiele bardziej skuteczny i efektywny.
Kiedy warto robić test? Jeśli mamy nasiona z zeszłych sezonów, albo kupiliśmy świeże z nowego, niesprawdzonego źródła. Nawet rzetelnym sprzedawcom może zdarzyć się wpadka z niewłaściwymi warunkami lub przekroczonym terminem przechowywania, co prowadzi do pogorszenia zdolności kiełkowania nasion.
Test pozwala wybrać najlepszy materiał siewny i pomaga obliczyć normę wysiewu.
Zdolność nasion do kiełkowania określa się na różne sposoby. Wszystkie można podzielić na dwie grupy:
- zanurzanie,
- podkiełkowanie.
Okres, w którym nasiona zachowują zdolność kiełkowania, różni się w zależności od kultury. Tak więc najdłużej (6-8 lat) żywotność zachowują nasiona tykwy, arbuza, dyni, melona i ogórka. Nieco mniej (5-7 lat) – kukurydzy i fasoli. Nasiona grochu zachowują żywotność przez 4-6 lat. Najszybciej, bo po 1-2 latach, tracą tę zdolność nasiona cebuli, pasternaku i selera.
Jak określić zdolność nasion do kiełkowania przez zanurzanie
Istotą tej metody jest to, że duże, pełnowartościowe nasiona zawsze opadają na dno, a te gorszej jakości, puste i lekkie unoszą się.
Do testu bierzemy czystą wodę lub roztwór chlorku sodu (soli) lub nadmanganianu potasu. Zanurzamy w nim nasiona i dokładnie mieszamy. Niektóre nasiona pokryte są włoskami, pomiędzy którymi mogą znajdować się maleńkie pęcherzyki powietrza. Zapobiegają one opadnięciu nawet dobrych nasion na dno, ale mieszanie pomaga pozbyć się tego powietrza.
Woda
Za pomocą czystej wody można sprawdzić zdolność do kiełkowania nasion większości upraw. Nasiona zanurza się na 10-15 minut. Następnie pływające (złe) nasiona wyrzucamy, a zatopione po wysuszeniu przeznaczamy do dalszego przechowywania lub od razu wysiewamy.
Roztwór soli
Nasiona kapusty, pomidorów, rzodkiewki najlepiej testować pod kątem kiełkowania w roztworze soli. Wystarczy rozpuść 1 łyżeczkę soli kuchennej w 200 ml wody i zanurzyć nasiona w roztworze na 15 minut.
Po tym czasie wodę z pływającymi nasionami odlewa się, a dobry materiał siewny przemywa czystą wodą (można wcześniej włożyć nasiona do gazy) i suszy lub jak w poprzednim przypadku, od razu wysiewa.
Nadmanganian potasu
Do testu kiełkowania można również użyć roztworu nadmanganianu potasu (wsypujemy kilka kryształków do uzyskania różowego zabarwienia), w którym nasiona zanurza się na 10-15 minut. Ta metoda jest dobra, ponieważ pomaga nie tylko określić stopień kiełkowania nasion, ale także jednocześnie je dezynfekuje. Następnie postępujemy analogicznie jak w poprzednim przypadku: nasiona myjemy czystą wodą i suszymy lub siejemy.
Nasiona otoczkowane nie mogą być testowane pod kątem kiełkowania z użyciem wody, ponieważ wszystkie użyteczne właściwości powłoki zostałyby zniweczone. W przypadku nasion w otoczce lepiej jest zastosować drugą metodę weryfikacji – kiełkowanie.
Jak określić zdolność kiełkowania nasion przez podkiełkowanie
Aby określić zdolność kiełkowania nasion metodą podkiełkowania, nasiona zanurza się w wilgotnym podłożu lub umieszcza na wilgotnej powierzchni jakiegoś materiału np. ręcznika papierowego. Po pewnym czasie (dla każdej kultury jest on inny) dobre nasiona wykiełkują. Procent kiełkowania nasion zależy od liczby pojawiających się kiełków. Do kiełkowania nasion stosuje się następujące materiały:
- ręcznik, tkanina, lignina, gaza, wata itp,
- torf, piasek lub mieszanka torfowo-piaskowa,
- trociny.
Tkanina, ręcznik papierowy itp.
Bierzemy płytkie naczynie i układamy na jego dnie wilgotną bawełnianą szmatkę (gazę, ręcznik papierowy itp). Następnie układamy nasiona i przykrywamy drugą warstwą tego samego materiału i spryskujemy wodą. Pojemnik umieszczamy w plastikowej torbie i w ciepłym miejscu. Codziennie otwieramy w celu sprawdzenia wilgotności: materiał nie powinien wysychać.
Torf lub piasek
Torf, piasek lub mieszankę tych materiałów układa się w pojemnikach warstwą o grubości 5-6 cm i zwilża. Następnie wykonuje się płytkie rowki, w które układa się nasiona, pozostawiając między nimi odległość 2-3 cm i przysypuje. Pojemnik przykrywa się szkłem lub torebką foliową i umieszcza w ciepłym miejscu. W tym wypadku także trzeba regularnie monitorować wilgotność gleby, aby zapobiec jej wysychaniu.
Trociny
Za pomocą trocin określa się kiełkowanie dużych nasion – cukinii, ogórków, dyni, buraków, fasoli, grochu itp. Przed rozpoczęciem testu trociny (takie ze sklepu zoologicznego) zalewamy wrzątkiem. Po pół godzinie procedurę powtarzamy. Następnie schłodzone mokre trociny umieszczamy w pojemniku warstwą około 5 cm i umieszczamy na nich nasiona, w odległości około 3 cm od siebie. Materiał siewny przykrywamy cienką warstwą trocin dociskając od góry. Następnie przykrywamy folią i umieszczamy w ciepłym miejscu.
Używając metody podkiełkowania do testowania nasion, pamiętaj, że każda uprawa ma swój własny średni czas kiełkowania nasion:
- nasiona grochu i kapusty potrzebują na to około tygodnia;
- kiełki ogórków, buraków i fasoli wychodzą po ok 8 dniach;
- nasiona sałaty i cukinii kiełkują w ciągu 10 dni;
- pomidory kiełkują 7-12 dni;
- kiełki kopru i papryki wychodzą dopiero po dwóch tygodniach.
Jak obliczyć siłę kiełkowania
Podczas wysiewania na sadzonki, możemy użyć sprawdzonych już nasion, ale jeśli siejemy bezpośrednio do gruntu testowanie przyda nam się do oceny potencjału nasion, tego czy w ogóle warto je wysiewać lub ewentualnie jak gęsto.
Aby obliczyć procent wykiełkowanych nasion liczbę tych, które wykiełkowały dzielimy przez liczbę wziętych do kiełkowania i mnożymy przez 100%.
Jeśli wyjdzie nam powyżej 70 % to nasiona są dobrej jakości, siejemy normalnie według wskazań. Wynik poniżej 50 % oznacza, że co najmniej połowa nasion nam nie wzejdzie. Takich nasion lepiej nie wysiewać, lub ewentualnie trzeba je posiać gęściej, jeśli wyjątkowo zależy nam na tej konkretnej odmianie.
