Witamina B-12 jest niezbędnym składnikiem odżywczym, który utrzymuje prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Objawy niedoboru witaminy B12 to przede wszystkim przewlekłe, chroniczne zmęczenie, obniżony nastrój i problemy z nerwami.
Organizm ludzki nie wytwarza witaminy B12, więc ludzie muszą pobierać ten składnik odżywczy ze swojej diety. Jest niezbędny do tworzenia DNA i czerwonych krwinek oraz wspomaga układ nerwowy.
Witamina B-12 odgrywa istotną rolę w produkcji komórek krwi. Organizm potrzebuje wielu tych komórek, aby dostarczyć tlen do organizmu i utrzymać narządy w dobrym zdrowiu.
Niedobór witaminy B12 może prowadzić zarówno do problemów fizycznych, jak i psychicznych.
Co warto wiedzieć o niedoborze witaminy B12
Ważne jest regularne spożywanie pokarmów zawierających witaminę B-12. Dorośli potrzebują ok 2,4 mikrograma (mcg) witaminy B12 każdego dnia.
Witamina B-12 jest obecna w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak:
• czerwone mięso
• drób
• jajka
• nabiał
• ryby
Osoby na diecie wegetariańskiej i wegańskiej muszą szukać innych źródeł witaminy B12. Należą do nich wzbogacone płatki zbożowe, mleka roślinne, chleb i drożdże odżywcze.
Poniżej przyjrzymy się objawom niedoboru witaminy B12 i ich przyczynom.
11 głównych objawów niedoboru witaminy B12
1. Zmęczenie
Niedobór witaminy B 12 może wywoływać tak zwaną niedokrwistość megaloblastyczną. Bez wystarczającej ilości czerwonych krwinek, aby przenosić tlen w organizmie, osoba może czuć się ciągle bardzo zmęczona.
2. Mrowienie dłoni lub stóp
Niedobór witaminy B12 może powodować „mrowienie” w dłoniach lub stopach. Ten objaw występuje, ponieważ witamina odgrywa kluczową rolę w układzie nerwowym, a jej brak może powodować problemy z przewodnictwem nerwowym lub uszkodzenie nerwów.
W układzie nerwowym witamina B-12 pomaga w wytwarzaniu substancji zwanej mieliną. Mielina to powłoka ochronna, która osłania nerwy i pomaga im przekazywać bodźce.
Ludzie z niedoborem witaminy B12 mogą nie wytwarzać wystarczającej ilości mieliny. Bez tej powłoki nerwy mogą ulec uszkodzeniu.
Problemy są częstsze w nerwach dłoni i stóp, które nazywane są nerwami obwodowymi. Uszkodzenie nerwów obwodowych może prowadzić do mrowienia w tych częściach ciała.
3. Zmiany w mobilności
Nieleczone uszkodzenie układu nerwowego spowodowane niedoborem witaminy B12 może spowodować zmiany w sposobie chodzenia i poruszania się.
Może nawet wpłynąć na twoją równowagę i koordynację, czyniąc cię bardziej podatnym na upadki.
Ten objaw jest często obserwowany w przypadku niezdiagnozowanego niedoboru witaminy B12 u osób starszych, ponieważ osoby w wieku powyżej 60 lat są bardziej podatne na niedobór witaminy B12. Jednak zapobieganie lub leczenie niedoborów w tej grupie może poprawić mobilność.
Jednakże ten objaw może również występować u młodych ludzi, którzy mają ciężki, nieleczony niedobór.
4. Blada skóra lub zażółcona cera
Blada lub żółta skóra może być objawem niedoboru witaminy B12.
Żółtaczka rozwija się, gdy organizm człowieka nie jest w stanie wytworzyć wystarczającej ilości czerwonych krwinek. Krążące pod skórą czerwone krwinki zapewniają jej normalny kolor. Bez wystarczającej ilości tych komórek skóra może wyglądać blado.
Witamina B-12 odgrywa rolę w produkcji czerwonych krwinek. Niedobór witaminy B12 może powodować brak czerwonych krwinek lub niedokrwistość megaloblastyczną, która ma związek z żółtaczką.
Ten rodzaj anemii może również osłabiać czerwone krwinki, które organizm szybciej rozkłada. Kiedy wątroba rozkłada czerwone krwinki, uwalnia bilirubinę. Bilirubina to brązowawa substancja, która nadaje skórze żółtawy odcień charakterystyczny dla żółtaczki.
5. Przyspieszone tętno
Serce może zacząć bić szybciej, aby zrekompensować zmniejszoną liczbę czerwonych krwinek w organizmie.
Niedokrwistość wywiera nacisk na serce, aby przetłoczyć w organizmie większą objętość krwi i zrobić to szybciej. Ta reakcja jest sposobem, w jaki organizm próbuje zapewnić, że wystarczająca ilość tlenu krąży we wszystkich układach organizmu i dociera do wszystkich narządów.
6. Duszność
Niedokrwistość wynikająca z niedoboru witaminy B12 może powodować uczucie małej zadyszki. Można to powiązać z brakiem czerwonych krwinek i szybkim biciem serca.
Każdy, kto ma poważne trudności z oddychaniem, powinien natychmiast zgłosić się do lekarza.
7. Ból i owrzodzenie w obrębie jamy ustnej
Witamina B-12 wpływa na zdrowie jamy ustnej, w przypadku niedoboru mogą wystąpić takie objawy jak:
• zapalenie języka, które powoduje obrzęk, gładki, czerwony język
• owrzodzenia jamy ustnej
• pieczenie w ustach
Objawy te występują, ponieważ niedobór witaminy B12 powoduje zmniejszenie produkcji czerwonych krwinek, co powoduje, że mniej tlenu dociera do języka.
8. Problemy z myśleniem lub rozumowaniem
Niedobór witaminy B-12 może powodować problemy z myśleniem i koncentracją, które lekarze nazywają upośledzeniem funkcji poznawczych. Problemy te obejmują trudności w myśleniu lub rozumowaniu oraz utratę pamięci.
Przyczyną jest zmniejszona ilość tlenu docierającego do mózgu.
9. Drażliwość
Niedobór witaminy B12 może wpływać na nastrój osoby, potencjalnie powodując drażliwość, a nawet depresję.
Jedna z teorii mówi, że witamina B-12 pomaga rozłożyć substancję chemiczną mózgu o nazwie homocysteina. Zbyt dużo homocysteiny w mózgu może powodować problemy ze zdrowiem psychicznym.
10. Nudności, wymioty i biegunka
7. Zakłócone widzenie
Jednym z objawów niedoboru witaminy B12 jest niewyraźne lub zaburzone widzenie.
Może się to zdarzyć, gdy nieleczony niedobór witaminy B12 powoduje uszkodzenie układu nerwowego nerwu wzrokowego.
Uszkodzenie może zakłócić sygnał nerwowy, który przemieszcza się z oka do mózgu, pogarszając wzrok. Ten stan jest znany jako neuropatia wzrokowa.
11. Zmniejszony apetyt i utrata wagi
W wyniku problemów trawiennych, takich jak nudności, osoby z niedoborem witaminy B12 mogą utracić apetyt. Zmniejszony apetyt może prowadzić do utraty wagi w dłuższej perspektywie.
Nawet jeśli dana osoba otrzymuje wystarczającą ilość witaminy B12 w swojej diecie, niektóre choroby i nietolerancje mogą wpływać na wchłanianie witaminy B12 w jelitach:
• choroba Leśniowskiego-Crohna
• nietolerancja glutenu
• zanikowe zapalenie żołądka
• Niedokrwistość złośliwa
Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo niedoboru witaminy B12:
• podeszły wiek, ponieważ wraz z wiekiem osłabia się zdolność wchłaniania witaminy B12
• stosowanie diety wegetariańskiej lub wegańskiej
• przyjmowanie niektórych leków przez dłuższy czas
• operacja operacja żołądka, która może wpływać na wchłanianie witaminy B12 przez układ pokarmowy
Leczenie i profilaktyka
Większość ludzi może uzyskać wystarczającą ilość witaminy B12 z diety i suplementów.
Jednak osoby, które mają problemy z wchłanianiem witaminy B12, mogą potrzebować zastrzyków, aby wyleczyć ich niedobór.
Lekarz może doradzić ludziom najlepszy sposób zapobiegania niedoborowi witaminy B12, w zależności od ich wyborów żywieniowych i stanu zdrowia.
Czy przyjmowanie dużych dawek witaminy B12 jest pomocne czy szkodliwe?
Ponieważ B12 jest witaminą rozpuszczalną w wodzie, jest ogólnie uważana za bezpieczną, nawet w wysokich dawkach.
Nie ustalono żadnego tolerowanego górnego poziomu spożycia (UL) dla witaminy B12, ze względu na jej niski poziom toksyczności. UL odnosi się do maksymalnej dziennej dawki witaminy, która prawdopodobnie nie spowoduje niepożądanych skutków ubocznych w populacji ogólnej.
Ten próg nie został ustalony dla witaminy B12, ponieważ organizm wydala z moczem to, czego nie używa.
Jednak suplementacja nadmiernie wysokim poziomem witaminy B12 wiąże się z pewnymi negatywnymi skutkami ubocznymi.
Kilka badań wykazało, że duże dawki witaminy mogą prowadzić do wybuchów trądziku i trądziku różowatego, choroby skóry, która powoduje zaczerwienienie i wypełnione ropą guzki na twarzy.
Należy jednak zauważyć, że większość tych badań skupiała się na zastrzykach w dużych dawkach, a nie na suplementach doustnych.
Istnieją również dowody sugerujące, że wysokie dawki witaminy B12 mogą prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych u osób z cukrzycą lub chorobami nerek.
Jedno z badań wykazało, że osoby z nefropatią cukrzycową (utrata funkcji nerek z powodu cukrzycy) doświadczyły szybszego pogorszenia czynności nerek po suplementacji witaminami z grupy B w dużych dawkach, w tym 1 mg dziennie witaminy B12.
Co więcej, uczestnicy otrzymujący wysokie dawki witamin z grupy B mieli większe ryzyko zawału serca, udaru mózgu i śmierci w porównaniu do osób otrzymujących placebo.
Chociaż istnieją dowody na to, że suplementacja dużymi dawkami witaminą B12 może powodować negatywne skutki zdrowotne, badania wykazały, że codzienne doustne suplementy do 2 mg (2000 mcg) są bezpieczne i skuteczne w leczeniu niedoboru witaminy B12 (źródło).
Na przykład badania pokazują, że suplementacja witaminy B12 może przynieść korzyści osobom bez niedoboru w następujący sposób:
Poprawa nastroju: Jedno z badań wykazało, że uzupełnienie zdrowych mężczyzn witaminą B-kompleks zawierającą wysoką dawkę witaminy B12 zmniejszyło stres i poprawiło wydajność w testach poznawczych (źródło).
Zmniejszone objawy lęku i depresji: Leczenie suplementem zawierającym wysoką dawkę witaminy B12 przez 60 dni znacznie zmniejszyło objawy depresji i lęku u dorosłych w porównaniu z placebo (źródło).
Chociaż suplementy B12 są powszechnie przyjmowane w celu zwiększenia poziomu energii, obecnie nie ma dowodów sugerujących, że więcej witaminy B12 zwiększa energię u osób z odpowiednim poziomem tej witaminy.
Jednak suplementy witaminy B12 najprawdopodobniej zwiększą poziom energii u osób z niedoborem, ponieważ ten składnik odżywczy odgrywa ważną rolę w przekształcaniu żywności w energię.
