Rak trzustki jest najpóźniej wykrywanym i najtrudniejszym do leczenia ze wszystkich nowotworów.
W związku z tym ma najwyższą śmiertelność pacjentów, u których został wykryty.
W Wielkiej Brytanii tylko 7% pacjentów żyje pięć lat od rozpoznania. W Polsce niecałe 6%. Przeżywalność na ogół dotyczy tych pacjentów, u których możliwie wcześnie wykryto nowotwór.
Problem w tym, że rak trzustki bardzo długi czas rozwija się bezobjawowo, w związku z czym wykrywany jest bardzo późno, w stadium III lub IV, gdy rokowania drastycznie maleją.
Dlatego tak ważne jest wykrycie nieswoistych, nietypowych objawów, które mogłyby pomóc we wczesnej diagnostyce, zwłaszcza przez lekarzy pierwszego kontaktu.
Pismo „British Journal of General Practice“ opublikowało opracowanie badania Brytyjskich naukowców na temat nietypowych objawów raka trzustki, które pojawiają się na długo przed diagnozą.
W tym celu badacze, pod kierunkiem dr Weiqi Liao z Oxfordu, przeanalizowali dane ponad 24 tysięcy pacjentów zdiagnozowanych na raka trzustki w latach 2000-2017 w Wielkiej Brytanii.
Dane 24 236 pacjentów analizowali pod kątem pojawiania się u nich objawów w różnych odległościach czasowych zanim otrzymali diagnozę. Dokonali analizy porównawczej z innymi pacjentami, u których nie zdiagnozowano raka trzustki.
Główne wnioski
Spośród zidentyfikowanych objawów 23 były istotnie związane z PDAC (gruczolakorakiem przewodowym trzustki), a dziewięć objawów z PNEN (nowotworami neuroendokrynnymi trzustki). Dwoma objawami alarmowymi dla obu guzów były żółtaczka i krwawienie z przewodu pokarmowego.
Dwa nowo zidentyfikowane objawy PDAC to pragnienie i ciemny mocz. Natomiast niezamierzona utrata wagi może trwać dłużej niż 2 lata przed rozpoznaniem PNEN.
23 objawy związane z wystąpieniem gruczolakoraka przewodowego trzustki (PDAC):
• zażółcenie skóry,
• krwawienie w żołądku lub jelitach,
• problemy z połykaniem,
• biegunka,
• zmiana rytmu wypróżnień,
• wymioty,
• niestrawność,
• wyczuwalna masa w nadbrzuszu,
• ból brzucha,
• utrata masy ciała,
• zaparcia,
• tłuszcz w stolcu,
• obrzęk brzucha,
• nudności,
• wzdęcia,
• zgaga,
• gorączka,
• zmęczenie,
• utrata apetytu,
• świąd,
• ból pleców,
• pragnienie,
• ciemny mocz.
9 objawów związanych z nowotworami neuroendokrynnymi trzustki (PNEN):
• zażółcenie skóry,
• krew w stolcu,
• biegunka,
• zmiana rytmu wypróżnień,
• wymioty,
• niestrawność,
• masa w nadbrzuszu,
• ból brzucha
• niezamierzona utrata masy ciała.
Mimo, że większość tych objawów może być związana z łagodnymi stanami, okazało się, że u każdego pacjenta z nowotworem trzustki wystąpiło co najmniej kilka z nich już na rok przed rozpoznaniem u nich nowotworu.
Badacze liczą na to, że ich odkrycia przyczynią się do poprawy wykrywalności raka trzustki na wcześniejszym etapie, a co za tym idzie większej przeżywalności. Szczególnie jeśli pacjenci wykazują co najmniej kilka dotąd nieuznawanych za typowe objawów, które udało się badaczom wyszczególnić.
„Kiedy rak trzustki zostanie zdiagnozowany odpowiednio wcześnie, pacjenci mają większą szansę na przeżycie. Możliwe jest diagnozowanie pacjentów podczas wizyty u lekarza rodzinnego, ale zarówno pacjenci, jak i lekarze pierwszego kontaktu muszą być świadomi objawów związanych z rakiem trzustki” – skomentował wyniki analizy szef zespołu badawczego dr Liao.
